Hükümdar Ayn Al-dawla ve Malatya Darphanesinde Basılan Sikkeler

Hükümdar Ayn Al-dawla Danişmandid, 11. ve 12. yüzyıllarda Anadolu’da kurulmuş bir Türk beyliği olan Danişmendli hanedanının en güçlü hükümdarıdır. Danişmendli hanedanı, Selçuklu Devleti’nin Anadolu’yu fethetmesinden sonra ortaya çıkan Türkmen beyliklerinden biridir. Danişmendli hanedanının kurucusu olan Danişmend Gazi, Malatya, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya, Niksar ve Çorum gibi şehirleri ele geçirmiş ve Bizans İmparatorluğu’na karşı başarılı savaşlar yapmıştır. Danişmend Gazi’nin ölümünden sonra yerine oğlu Melik Gazi geçmiştir. Melik Gazi, babasının fethettiği toprakları korumak ve genişletmek için mücadele etmiştir. Melik Gazi’nin ölümünden sonra yerine oğlu Ayn Al-dawla geçmiştir. Ayn Al-dawla, Danişmendli hanedanının en parlak dönemini yaşatmıştır.

Ayn Al-dawla, Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan ile ittifak kurarak Bizans İmparatorluğu’na karşı savaşmıştır. Ayn Al-dawla, 1101 yılında Bizans İmparatoru I. Aleksios’un ordusunu Mersivan’da yenilgiye uğratmıştır. Ayn Al-dawla, aynı zamanda Anadolu’daki diğer Türkmen beylikleriyle de ilişkiler kurmuş ve onlara yardım etmiştir. Ayn Al-dawla, Danişmendli hanedanının gücünü ve bağımsızlığını simgeleyen sikkeler bastırmıştır. Ayn Al-dawla’nın bastırdığı sikkeler, Malatya’da bulunan bir darphanede üretilmiştir. Ayn Al-dawla’nın sikkeleri, Arapça ve Farsça yazılmıştır. Ayn Al-dawla’nın sikkelerinde, “Allah’ın kulu ve elçisi Muhammed’in adıyla” başlayan bir besmele, “Allah’tan başka ilah yoktur, Muhammed Allah’ın elçisidir” şeklinde bir kelime-i tevhid, “Allah’ın yardımıyla” anlamına gelen “bi-nasrillah” ifadesi, “Danişmendli hükümdarı Ayn Al-dawla” şeklinde bir unvan, “Malatya” şeklinde bir darphane adı ve bastırıldığı tarih yer almaktadır. Ayn Al-dawla’nın sikkeleri, Danişmendli hanedanının tarihi, kültürü ve sanatı hakkında önemli bilgiler vermektedir

Turgay Simavi